Sommige landschappen fascineren omdat ze de veranderingen in de tijd laten zien: heidelandschappen worden bos, bos wordt stad of waar ooit een oud karrepad lag ligt nu een snelweg. Andere landschappen fascineren juist omdat ze laten zien hoe weinig er veranderd is. In die categorie hoort Jan van Goyens bekende Gezicht op Dordrecht thuis. De toren van de Grote Kerk staat er nog steeds net zo onvoltooid bij als toen van Goyen het schilderij maakte in 1651. Oke, veel molens die hij schilderde zijn verdwenen, maar de skyline en de contouren van de stad, gezien vanaf de Oude Maas, zijn nog vrijwel hetzelfde. Is het verbeelding of staan zelfs die oude meerpalen nog bij de monding van de Nieuwe Haven? Voor de kerktoren zien we de Oude Vuilpoort met links van de kerk het pakhuis van de Westindische Compagnie. De toren aan de andere kant van de kerk is vermoedelijk het stadhuis. Wat vreemd genoeg ontbreekt is de markante koepel van Rondeel Engelenburg. Meer dan andere steden staat Dordrecht symbool voor Holland en het karakteristieke Hollandse landschap. De kleurige Hollandse vlaggen op de zeilboten versterken het nationale sentiment. Maar van Goyens schilderij staat nog voor iets anders symbool: het is het landschap van mijn jeugd. Hier groeide ik op. Hier ontdekte ik mijn liefde voor het landschap in de omliggende polders. Hier woonde ik in oude huizen die er al stonden in Van Goyens tijd. Als ik een paar eeuwen eerder was geboren, slechts een knipoog op de tijdlijn van de eeuwigheid,  was ik wellicht een van de vissers geweest die in die bootjes op zalm aan het vissen zijn. Want zalm zwom er toen nog in overvloed in de Oude Maas. Het is een warme zomerdag. Ergens in juni of juli. Aan de vlaggetjes te zien is het vandaag westenwind en in de lucht vormt zich zo’n typisch Hollandse cumulus congestus, oftewel een opbollende stapelwolk. Het is in de namiddag, want de hoge zomerzon staat al in het oosten. Tegen het blauw van de hemel vliegt een groepje grauwe ganzen, linksonder zwemt een koppeltje eenden en rechts onder, vlak boven die rietkragen aan de oever van de Zwijndrechtse waard, vliegt een meeuw die kennelijk ook wel een visje lust. Wie beter kijkt naar dat op het oog onbelangrijke detail beseft dat van Goyens Gezicht op Dordrecht veel meer is dan een herkenbaar stadsgezicht. Het staat ook symbool voor de ontgroening van de Rijnmond, want rietkragen zie je daar aan de overkant bij ‘t Veer niet meer. De skyline van het tegenoverliggende voormalige tuindersdorpje Zwijndrecht is zelfs veel ingrijpender veranderd dan die van de grote stad. Vijf woontorens met luxe appartementen domineren nu het aangezicht. De paar bomen die nog bij de spoorbrug staan zijn aankleding geworden. Behang voor een verstedelijkt landschap.